Hoe bloeddruk meten

Inleiding

Recentelijk is de Nederlandse vertaling van de Richtlijn bloeddruk meten online verschenen. Via de website van de ESH kunt u de invul formulieren in de verschillende talen downloaden.

Om een zo betrouwbaar mogelijke schatting van de bloeddruk te verkrijgen, zijn gestandaardiseerde condities van belang:

• Zittend, na 3-5 minuten rust,
• Minstens 2x en aan dezelfde arm.

Het is niet nodig om tussen twee metingen 1 minuut te wachten. Bij een groot verschil tussen de eerste en de tweede meting is het verstandig door te meten totdat twee opeenvolgende metingen niet meer dan 5 mm Hg systolisch of diastolisch van elkaar verschillen. Het gemiddelde van de twee metingen die het dichtst bij elkaar liggen, wordt dan beschouwd als dé bloeddruk tijdens die controle. Bij het eerste bezoek wordt de bloeddruk aan beide armen gemeten om grote links-rechtsverschillen op het spoor te komen. Dit gebeurt bij voorkeur door een apparaat dat gelijktijdig beide armen kan meten. Dit heeft te maken met het genoemde volgorde-effect waarbij bij herhaalde metingen de tweede of derde meting vaak iets lager uitvalt dan de eerste. Als het verschil tussen beide armen kleiner is dan 10 mm Hg wordt gekozen voor de niet-dominante arm. Indien het verschil ≥ 10 mm Hg bedraagt, wordt de hoogste bloeddrukwaarde gebruikt. Bij patiënten op hoge leeftijd, met diabetes of met orthostatische klachten wordt aanbevolen om ook de bloeddruk te meten na 5 minuten liggend, na 1 en 3 minuten staan. Een verschil in systolische bloeddruk van meer dan 20 mm Hg wijst op orthostatische intolerantie. (Bron: Multidisciplinaire behandeling van hypertensie).

Voorwaarden voor een bloeddrukmeting in de spreekkamer:

• Zorg voor een rustige omgeving;
• Kies een manchet met geschikte afmeting voor de armomtrek en bevestig deze op de juiste harthoogte van de bovenarm, midden van de manchet op harthoogte;
• Niet praten tijdens de bloeddrukmeting;
• Zittend na 3-5 minuten rust, ontspannen arm, en voeten naast elkaar plat op de grond;
• Meet de bloeddruk altijd aan dezelfde arm;
• Meet bij het eerste bezoek de bloeddruk aan beide armen, follow up aan de arm waar de bloeddruk het hoogst gemeten is;
• Meet minimaal 2 keer achter elkaar de bloeddruk; bij een verschil van meer dan 10 mmHg, herhaalt u de meting tot 2 waardes minder van 10 mmHg verschil hebben;
• Gemiddelde van de 2 metingen wordt genoteerd als spreekkamer bloeddruk;
• Meet bij patiënten op hoge leeftijd, met diabetes of met orthostatische klachten ook de bloeddruk na 5 minuten liggend, na 1 en 3 minuten staan.

Voorwaarden voor een bloeddrukmeting thuis:

• Zorg ervoor dat je 30 minuten voor de meting geen inspanning verricht, niet rookt, geen koffie drinkt; voor het eten of minimaal 1 uur na de maaltijd;
• Neem minimaal 5 minuten rust voordat je gaat meten;
• Meet de bloeddruk zittend in een stoel met je rug tegen de leuning;
• Zet beide voeten naast elkaar op de grond. Zorg ervoor dat de benen niet gekruist zijn;
• Zorg ervoor dat de arm waaraan je meet ondersteund is. Leg je onderarm bijvoorbeeld op de leuning van de stoel of op tafel;
• Breng de bloeddrukband aan om je arm op de hoogte van je hart;
• Meet bij voorkeur aan de niet-dominante arm. Als je rechtshandig bent, dan meet je links, tenzij de arts anders adviseert;
• Praat niet tijdens de meting.
• Meet de bloeddruk gedurende 6-7 dagen achter elkaar, tussen 6-9 uur en tussen 18 en 21 uur minimaal 2 x de bloeddruk.
• Utrechts UMC heeft een video ontwikkeld met een duidelijke instructie voor thuis de bloeddruk meten.

Factoren die een bloeddruk verhogend effect hebben

Biologische factoren

• stress
• pijn
• inspanning
• emotie
• praten patiënt of zorgverlener
• koude omgevingsfactoren
• roken (tot 30 minuten erna)
• alcoholgebruik (tot 2 dagen erna)
• volle blaas

Meetfouten

• rug niet ondersteund
• kruisen van de benen
• maken van een vuist
• kleding onder manchet
• te lage positie van de manchet
• te kleine manchet

Via onderstaande linkjes ziet u een duidelijke uitleg over hypertensie en een instructie over het (thuis)meten van de bloeddruk.

• Bloedruk, hypertensie en thuismeten
• UMC Utrecht instructievideo voor thuisbloeddrukmeting

Formulieren voor registratie thuisbloeddrukmeting in verschillende talen

Hieronder staan downloadbuttons voor de Nederlandse, Engelse, Duitse, Franse en Spaanse registratie formulieren van de thuis bloeddruk.

U kunt deze formulieren ook downloaden in de verschillende talen via we website van de European Society of Hypertension, ESH. U vindt daar naast de Nederlandse, Engelse, Duitse, Franse en Spaanse registratie formulieren ook de Griekse, Hongaarse, Israelische, Italiaanse, Portugese, Roemeense vertalingen.

Nederlands